Dünyanın en fazla mülteci barındıran ülkesi konumundaki Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı yaklaşık 4 milyonluk mülteci nüfusunun yaklaşık yüzde 30’sini adolesanlar ve gençler, yüzde 46’sını ise kadınlar oluşturuyor. UNFPA, 2021’den bu yana İngiltere Büyükelçiliği’nin finansal desteği ve Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin işbirliği ile yürüttüğü ‘Kadınlar ve Gençler için Destek Merkezi’ aracılığıyla Ankara’daki en dezavantajlı gruplar arasında yer alan mülteci kadınların ve gençlerin güçlenmeleri için birçok hayata dokundu.
UNFPA Türkiye, İngiltere Büyükelçiliği’nin finansal desteği ve Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin iş birliğiyle, hem mülteci hem ev sahibi topluluklardan kadınların ve gençlerin güçlenmesi için 2021-2023 yılları arasında kadınları ve gençleri sağlık, koruma ve sosyal açıdan destekleyen projeyi yürüttü. Projenin en önemli bileşenlerinden biri ise Ankara’da açılan ‘Kadın ve Gençler için Destek Merkezi’ydi. Merkez, üreme sağlığı hizmetlerine erişim başta olmak üzere sosyal koruma, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet, sosyal uyum ve ekonomik güçlenme gibi pek çok konuda binlerce kadına hizmet sağladı.
Pasthoon o kadınlardan bir tanesi. Hayatı boyunca Afganistan’da sivil toplum kuruluşlarında kadının güçlenmesi üzerine çalıştıktan sonra, 5 yıl önce Afganistan’dan Türkiye’ye geldiğinde, akrabalarını, arkadaşlarını, mesleğini; yani tüm hayatını arkasında bıraktı. Yaşadığı adaptasyon sorununu, Kadınlar ve Gençler için Destek Merkezi’nin desteği ile geride bıraktı. “Ben Türkiye’ye geldiğimde her şeyini kaybetmiş bir insandım. Ancak bu merkezle tanıştıktan sonra kendimi bulabildim, hissettiğim depresyon, yalnızlık hepsi geride kaldı. Kendimi gerçekten değerli bir insan olarak görüyorum artık,” sözleriyle anlatıyor Pashtoon, bu projenin hayatında neleri değiştirdiğini.
Önce bir yararlanıcı olarak merkeze gelmeye başlayan Pashtoon, daha sonra mahallesindeki Afgan kadınlarla da tanışarak bir grup kurup, onları da merkeze yönlendirdi. “Bu merkez, kadınlara sosyal açıdan ihtiyaç duydukları birçok şeyi sağlıyor. Herhangi bir akrabası, eşi, dostu olmadan buraya gelen kadınlar burada kendi memleketlerinden birilerini buldular, hatta Türk arkadaşlar edindiler, farklı kültürlerden insanlarla tanıştılar. Bu, onların hayatında çok önemli bir değişiklik,” diye anlatıyor şahit olduklarını.
3 yıl önce Afganistan’dan gelerek Türkiye’ye yerleşen 2 çocuk annesi Madina de Pashtoon sayesinde merkezle tanışanlardan. Burada katıldığı cinsel sağlık ve üreme sağlığı oturumlarının kendisine çok şey kattığını söylüyor; “İlk çocuğumu dünyaya getirirken gerekli bilgilere sahip değildim, burada öğrendiklerimden sonra ikinci gebeliğimde kendimi çok rahat ve çok güvende hissettim.”
4 çocuk annesi Hadeel ise “İlk başlarda çok zorluk yaşadık. Öncelikle gurbetteyiz, ikincisi yakınlarımız yok, burada tek başımızaydık.” diyor merkezle tanışmadan önceki hayatı için. Hadeel 6 senedir Türkiye’de yaşıyor, çocuklarından biri kanser hastası, bir diğeri ise otizmli. Aldığı destek ile çocuklarını ihtiyaç duydukları sağlık hizmetlerine erişebilen Hadeel, artık psikolojik olarak da daha güçlü hissediyor. “Merkezin hasta çocuklarıma da faydası oldu. Psikolojik olarak daha iyi hissediyorum. Hem kendim hem ailem için faydası oldu,” ifadelerini kullanıyor.
Pashtoon ise, bir yararlanıcı olarak tanıştığı merkezde, merkezin Farsça tercümanı ve dış erişim personeli olarak çalışıyor şimdi. Özlediği çalışma hayatına geri dönerek dış erişim personeli olarak mesleğine devam ediyor ve kendisi gibi birçok kadına ulaşıyor; “Bu merkez hayatımda yeni bir kapı açtı. Bu kapı üzerinden diğer kadınların hayatına dokunmak istiyorum, kadınların güçlenmesini istiyorum. Bunun için elimden ne gelirse yapmaya hazırım,” diyor Pashtoon.
UNFPA, 2021-2023 yılları arasında İngiltere Büyükelçiliği’nin finansal desteği ve Ankara Büyükşehir Belediyesi işbirliğinde yürüttüğü “Kadınlar ve Gençler için Destek Merkezi’nde birçok mülteci,göçmen ve Türkiye’li kadına sağlık ve koruma hizmetleri sağladı. Cinsel sağlık ve üreme sağlığı danışmanlığı ve farkındalık eğitimleri, hijyen,, çocuk yaşta, erken ve zorla evlilikler olmak üzeretoplumsal cinsiyete dayalı şiddeti önleme ve cevap hizmetleri koruma hizmetleri, psikososyal destek, sosyal uyum, mesleki eğitimlere ve istihdama yönlendirme dahil birçok hizmet sayesinde Pashtoon, Medine, Hadeel gibi birçok kadının güçlenmesini destekledi.
